Cùng con trước ngưỡng cửa cuộc đời

Một người bạn của tôi năm học tới có con học lớp 11, nhưng ngay từ khi con trai vào lớp 10 cô đã quan tâm đến việc chọn trường, ngành học cho con sau này. Cô dành thời gian tìm hiểu thông tin, tư vấn trên các phương tiện truyền thông, các nhóm đồng hành trên Zalo, Facebook để có thể đưa ra quyết định chính xác, phù hợp nhất. Theo cô, việc bố mẹ sớm định hướng, gợi mở sự lựa chọn cho con vô cùng quan trọng. Dựa vào lực học của con, cô hướng con đến các trường đại học thường có điểm chuẩn tuyển sinh tương đương hoặc cao hơn khả năng con đạt được để cậu bé phấn đấu. Cô thường xuyên khích lệ con cố gắng học tập nhưng không quá gây áp lực, ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần. Cách làm của bạn tôi mới chỉ dừng lại ở việc tìm trường, ngành học để con có thể thi đậu, chứ chưa tính tới có phù hợp với năng lực, sở trường của con hay không.
Cô em họ tôi lại có sự lựa chọn khác. Cô quan niệm, không gì khổ bằng suốt đời phải làm một công việc mà mình không thích. Trong khi nhiều gia đình chỉ quan tâm để con đạt kết quả tốt ở trường học thì vợ chồng cô tạo điều kiện hết mức có thể giúp các con được phát triển toàn diện. Ngoài chương trình chính khóa, cô không đặt nặng việc học thêm mà dành thời gian cho con được bồi dưỡng các môn năng khiếu, phát triển thể chất và di dưỡng tâm hồn. Cô chia sẻ, nhờ các lớp học ngoại khóa như vậy vợ chồng cô phát hiện năng khiếu, thiên hướng của các con. Từ đó, việc định hướng lựa chọn nghề nghiệp tương lai cho các con dễ dàng hơn. Thế nhưng, không phải đứa trẻ nào cũng sớm bộc lộ năng lực, sở trường. Gia đình nào có thể định hướng chọn trường, ngành học theo sở thích nổi trội của con thật sự may mắn.

Tâm lý chung bậc làm cha mẹ nào cũng mong muốn con mình được học hành đến nơi đến chốn, tương lai có công việc ổn định. Chọn được ngành học phù hợp với năng lực, nhu cầu, sở thích có thể coi như bước đầu có tấm phiếu bảo đảm cho tương lai mỗi người. Phần đông mới chỉ chọn trường, ngành học theo lực học để đủ điểm vào trường. Những con có lực học tốt hơn mới hướng tới những trường được đánh giá là top đầu và lựa chọn những ngành học đang thu hút nhiều sự quan tâm nhất, ra trường có nhiều cơ hội việc làm nhất. Thời điểm phải đưa ra quyết định chọn trường, ngành học để đăng ký, nhiều gia đình xảy ra mâu thuẫn giữa bố mẹ và con cái. Có những ông bố bà mẹ giành toàn quyền quyết định việc lựa chọn tương lai, ép con chọn trường, ngành học mà không quan tâm đến nguyện vọng của con, bởi suy nghĩ con “trẻ người non dạ”, viển vông…
Vấn đề định hướng chọn trường đại học cũng được các trường THPT, đặc biệt là các thầy cô giáo chủ nhiệm lớp quan tâm, gợi mở. Song có một thực tế là, đứng trước ngưỡng cửa phải lựa chọn, nhiều học sinh không biết nên đăng ký tuyển sinh vào trường nào, chọn ngành học gì vì không biết rõ sở thích. Đã có rất nhiều trường hợp vào học một, hai năm rồi thấy không phù hợp, muốn thay đổi. Thậm chí, con một người bạn tôi đặt mục tiêu theo học ngành Y suốt những năm học phổ thông, bao năm miệt mài đèn sách, đạt nguyện vọng học tới năm thứ tư rồi lại chán, nhưng đâu dễ làm lại, đành “đâm lao phải theo lao”.
Chọn trường, ngành học phù hợp không phải việc ngày một, ngày hai và là mối bận tâm không của riêng ai. Vì tương lai rộng mở của con cái, mỗi bậc làm cha làm mẹ sẽ có cách lựa chọn khác nhau, nhưng có lẽ ngoài việc tạo điều kiện để con đạt kết quả tốt trong học tập thì cần quan tâm lắng nghe, tạo sự đồng thuận để con khỏi chênh vênh trước ngưỡng cửa cuộc đời.