Chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi thích ứng với già hoá dân số

Già hoá dân số là xu hướng toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Dân số già đi cũng đồng nghĩa với nhu cầu an sinh xã hội ngày càng tăng, áp lực chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi cũng sẽ ngày càng lớn đối với gia đình và cả hệ thống y tế.

Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh có quy mô 300 giường bệnh, thực kê 378 giường và thường xuyên thu dung, điều trị cho 330 - 350 bệnh nhân. Có đến 70% số bệnh nhân tại đây là người cao tuổi với mỗi đợt điều trị trung bình từ 17 đến 20 ngày. Hầu hết bệnh nhân người cao tuổi phải điều trị nội trú mắc các bệnh mãn tính phổ biến của người già như: Cơ xương khớp, phục hồi chức năng sau đột quỵ, tăng huyết áp, rối loạn tiền đình… Vì mô hình bệnh tật chủ yếu là các bệnh mãn tính, nên số bệnh nhân phải điều trị nhiều đợt trong một năm chiếm đến 1/3 tổng số bệnh nhân tại bệnh viện.
Khoa Lão khoa - Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng thường xuyên tiếp nhận điều trị nội trú hơn 80 bệnh nhân, trong đó người cao tuổi chiếm đến 70-80% với mỗi đợt điều trị trung bình khoảng 8-9 ngày. Bệnh nhân vào khoa điều trị chủ yếu do đột quỵ, sa sút trí tuệ, rối loạn tiền đình, Parkinson… Năm 2023, tỉ lệ người cao tuổi có ít nhất một bệnh mạn tính, không lây nhiễm là 18,2%, tỉ lệ lượt người cao tuổi đến khám, chữa bệnh chiếm đến 48,4% trong tổng số lượt người đến khám, chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.
Theo số liệu của Hội Người cao tuổi, toàn tỉnh hiện có gần 192 nghìn người cao tuổi (từ đủ 60 tuổi trở lên), chiếm 13,32% dân số. Trong những năm qua, tỉnh luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và ban hành các cơ chế chính sách đối với người cao tuổi. Nhiều chính sách hỗ trợ người cao tuổi về vật chất, cũng như chăm sóc sức khỏe, tinh thần đã được tỉnh ban hành như: Quy định về trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi từ đủ 70 đến dưới 80 tuổi (Trung ương quy định từ đủ 80 tuổi trở lên); quy định về việc hỗ trợ kinh phí tham gia BHYT đối với người cao tuổi từ đủ 65 tuổi đến dưới 70 tuổi (áp dụng từ tháng 1-2019); mới đây nhất, ngày 7-7-2023, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 11/2023/NQ-HĐND, về việc hỗ trợ kinh phí tham gia BHYT đối với người cao tuổi; theo đó, người cao tuổi từ đủ 60 tuổi đến dưới 80 tuổi được hỗ trợ 100% kinh phí từ ngân sách Nhà nước tham gia BHYT hàng năm (áp dụng từ ngày 1-1-2024), đưa Bắc Ninh là tỉnh đầu tiên trong cả nước đạt bao phủ BHYT đối với 100% người cao tuổi.

Điều trị phục hồi chức năng cho người cao tuổi tại Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh.

Trong năm 2023, toàn tỉnh tổ chức 127 hội nghị nói chuyện chuyên đề vận động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại các xã, phường, thị trấn với hơn 6,5 nghìn người cao tuổi tham dự. Công tác chăm sóc và khám sức khỏe người cao tuổi được duy trì thường xuyên tại các xã, phường, thị trấn, đặc biệt là việc tư vấn, khám và theo dõi sức khỏe cho hơn 165 nghìn người cao tuổi trên địa bàn để phát hiện và quản lý các trường hợp có nguy cơ hoặc mắc các bệnh không lây nhiễm tại địa phương… Theo tổng hợp của Sở Y tế, tỉ lệ người cao tuổi trong toàn tỉnh được khám sức khoẻ định kỳ ít nhất 1 lần/năm trong năm 2023 đạt 82,2%, vượt chỉ tiêu kế hoạch năm (80%).  
Có thể thấy, nhiều năm qua, tỉnh Bắc Ninh đã dành sự quan tâm đặc biệt đối với người cao tuổi, công tác chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi cũng ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực ở cả lĩnh vực khám, chữa bệnh và chủ động sàng lọc, tư vấn từ cộng đồng, song trước sự gia tăng nhanh chóng số lượng người cao tuổi, hệ thống chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi chưa thực sự thích ứng và đáp ứng được nhu cầu thực tế. Đây là một trong những thách thức tất yếu các địa phương, quốc gia đều phải đối mặt trong quá trình già hoá dân số. Số người già tăng cao cũng đồng nghĩa với gia tăng nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế và chăm sóc sức khoẻ, từ đó gây sức ép lớn với hệ thống y tế. Người cao tuổi thường phải đối mặt với gánh nặng “bệnh tật kép” và thường mắc các bệnh mãn tính, trung bình mỗi người cao tuổi có 3 bệnh, đối diện với nguy cơ tàn phế do quá trình lão hoá, chi phí điều trị lớn.
Để thích ứng tốt hơn với già hoá dân số và tiến tới tương lai là dân số già, việc tăng cường và chủ động chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi để người cao tuổi sống vui, sống khoẻ, sống có ích có vai trò đặc biệt quan trọng. Người cao tuổi cần được quan tâm cả sức khoẻ thể chất lẫn tinh thần. Ngoài sự chung tay của cộng đồng, gia đình là môi trường đầu tiên và gần nhất quan tâm, chăm sóc sức khoẻ của người cao tuổi. Người cao tuổi cũng cần duy trì thói quen rèn luyện sức khoẻ, nâng cao hiểu biết về các bệnh thường gặp… để phòng ngừa hiệu quả với các bệnh tuổi già.